A mediodía do vindeiro luns 27 de xuño, e nas instalacións do Parador de Turismo “Conde de
Gondomar” de Baiona, temos comprometida a nosa participación como relatores no Curso de Verán
Inter-Xeracional “Ao son do río Miñor” organizado pola Universidade de Santiago de Compostela.
En representación do Clube intervirán Tereixa Otero Dacosta, e Xavier Groba. O tema escollido para a ocasión leva por título “Subterráneos do Val de Miñor”.

A xeografía miñorá conta cun modesto mais variado número de cavidades naturais e
artificiais dotadas dun moi interesante patrimonio natural, etnográfico, arqueolóxico e histórico. As
furadas de orixe natural son, todas elas, covas pseudocársticas, é dicir, cavidades desenvoltas en
rochas non solúbeis (como o granito, o gneis etc.) e produto de procesos xeolóxicos tan diversos
como son a forza do mar, a acción do xeo, causas tectónicas, fenómenos tafone ou pedras furadas,
etc. Servirán de exemplos os da Cova de Baredo ou Paleofurna das Fighosas, A Igrexa da Becha, A
Touba do Brión, A Cova da Moura, O Outeiro dos Escapados, O Outeiro das Campanas, A Lapa da
Moura… Entre os subterráneos artificiais, nesta parte do país destacan os relacionados coa auga
(pozos, minas, galerías ou túneles de abastecemento, e canles hidroeléctricas como a do Pego
Negro) así como aqueles de uso militar, nomeadamente o chamado Bunker de Silleiro.

Comprácenos compartir o pdf adxunto que contén a copia dixital da última publicación en papel asinada por este Clube. Titúlase “As Covas de Baiona de Fóra, Monte Real e A Palma” e forma parte no número 20 da Revista de Estudos Miñoráns, REM (2020) pp. 23-58, que tirou do prelo, a toda cor e con moito coidado editorial, o benemérito e aprezado Instituto de Estudos Miñoráns.

A nosa páxina irmá petroglifosdomauxo.com ven de publicar, en parceria co Clube Maúxo, o recente achadego de un novo petróglifo en Saiáns no lugar de Cal de Outeiro.

Mais información: Novo petróglifo de Cal de Outeiro | Petroglifos do Maúxo (petroglifosdomauxo.com)

Na tarde do pasado sábado, 5 de maio deste ano 2018, as máis de duascentas cadeiras do amplo salón de actos da A.C.D. Xuntanza, de Randufe (Tui), non chegaron para sentar a todas as persoas que asistiron á presentación de Aloianos, libro escrito, e mais editado, por Alberto Romero Rodríguez, máis coñecido como Romer.

Ben fiada a presentación por José Font (Radio Municipal de Tui), o acto centrouse na explicación dos contidos e do proceso de elaboración do novo libro realizado polo polifacético autor tudense (escritor, etnógrafo, poeta, guionista, actor, escultor e, entre outras mestrías, muiñeiro e gaiteiro) baixo o acertado, orixinal e bonito título de Aloianos.

Duascentas e trinta e unha páxinas, moitas delas ilustradas con fotografías a toda cor ou con vellas imaxes a branco e negro (máis debuxos e outras ilustracións), nas que se contan ducias de inéditas historias documentadas na oralidade da veciñanza do Aloia (Tui) e outras moitas historias gardadas por Romer na súa precisa memoria. Relatos etnográficos (contos como o de Silvana, refráns, ditos, costumes…), historias verdadeiras case esquecidas, evocacións dun mundo rural perdido ou transformado (non sempre para mellor), usos e costumes antigas (como os xogos infantís de antano, os traballos no campo e no monte….) sen fallar a edición de poesías propias, a edición de documentos que nos falan dos alicerces do Parque Natural do Monte Aloia, ou un moi completo estudo da toponimia do Aloia. Este traballo ao redor dos nomes do Aloia achega 685 nomes de lugar e microtopónimos desta parte da Galiza a cabalo dos concellos de Tui, Gondomar e Porriño, todos eles debidamente contrastados (entrevistáronse a máis de trinta persoas de avanzada idade e moito e variado saber popular) e situados como nunca antes en oito imaxes aéreas que permite idenficiar ben o territorio estudado.

O acto de presentación de Aloianos foi amenizado pola cantautora baixomiñota María José Baz e contou coas intervencións, asemade de José Font e mais Romer, do escritor, académico, político e ben querido profesor Xosé Luís Méndez Ferrín (que asina o limiar deste “libro enciclopédico”), e mais de Xavier Groba, secretario do Clube Espeleolóxico Maúxo, entidade da que tamén forma parte Romer. De feito, esta entidade achegou para este libro a súa colaboración na investigación do antes dito traballo ao redor da Toponimia do Aloia e mais redactou un dos capítulos do libro no que se divulgan algunhas das covas desta xeografía granítica como son A Pedra da Moura do Cotarel, A Cama de Pedro, O Niño do Bufo e As Covas da Trapa.

O vindeiro mércores 14 de marzo de 2018, preséntase a obra titulada Toponimia de Chandebrito. O acto está convocado para as 16:00 horas na antiga Casa Escola da referida parroquia e a presentación estará aberta durante un par de horas para toda persoa interesada en facerse cun exemplar.

Presidida polo Exc. Sr. Alcalde do Concello de Nigrán, a presentación desta publicación contará coa presenza e explicacións dos coordinadores da obra, con parte do equipo de investigación e das directivas das asociacións promotoras (Clube Espeleolóxico Maúxo e Asociación Veciñal e Cultural Chandebrito 1807) e mais da editora da publicación que vén de sair do prelo na Colección Maugio Data.

Editada en formato de caderno ilustrado a toda cor, a obra compila e estuda brevemente os máis de 750 topónimos coñecidos pola documentación histórica e a memoria oral en Chandebrito e parroquias inmediatas: Coruxo, Valadares, Vincios e Camos.
O comezo dos traballos de documentación remóntase a 1986, ano no que parte do equipo de investigación comeza a interesarse polo patrimonio cultural deste territorio. Logo dun longo proceso de revisión e edición que durou todo o ano 2017, este estudo da toponimia de Chandebrito contou tamén coa colaboración de destacados investigadores na materia, e coñecedores do territorio dos vales do Miñor e Fragoso, como son Afonso Rodríguez González, Anxo Rodríguez Lemos e Xosé Lois Vilar.

A pretensión da publicación ambiciona poder ser de utilidade para as administracións e para toda aquela veciñanza e visitantes que precisen ou desexen saber do nome (ou nomes; moitos deles de antiquísima orixe) polo que se coñecen moitos dos recunchos da paisaxe (á vista e soterrada) desta parte do concello de Nigrán lindante con Gondomar e Vigo.

Entre os contidos que a publicación ofrece, destacar o índice alfabético numerado e as nove láminas onde se sinalan, sobre fotografías áreas de calidade, e con destaque das curvas de nível do terreno, os 607 topónimos aínda vivos que se puideron contrastar na memoria oral da moita veciñanza que colaborou para facer posible a transmisión a futuro deste inestimable patrimonio cultural inmaterial, tan rico como interesante para o organización do territorio, os estudos históricos ou etnográficos, arqueolóxicos, espeleolóxicos, etc.

Diante dos graves feitos acontecidos o pasado día 15 de outubro deste ano 2017, este clube quere facer pública a súa solidariedade con todas as persoas directamente afectadas. Moi en especial, fiquen aquí explícitas as condolencias ás familias de todas as vitimas mortais. Particularmente, queremos expresar aquí a nosa fonda dor e grande penar polo ignominioso falecemento de Dona Ángela Otero e Dona Maximina Iglesias, veciñas da nosa tan querida como admirada freguesía de Chandebrito, onde non houbo máis mortos polo bo tino da veciñanza diante da desacertada improvisación e inoperativa evacuación sufrida.

Tamén queremos deixar constancia do noso máis fondo rexeitamento e noxo ante a incompetencia demostrada diante destes lumes polas autoridades, moi en especial ás da Xunta de Galicia. Non ten perdón posíbel carecer de medios axeitados para a prevención e extinción de lumes como estes. Fogos provocados máis que previsíbeis tendo en conta os antecedentes históricos e os recentes lumes (acontecidos mesmo durante os días previos nas provincias de Lugo e Ourense), a situación de grave seca que viña de moitos meses atrás, a sabida chegada para ese día de ventos quentes e fortes do sur-oeste, e a reiterada situación de abandono da masa forestal que finalmente ardeu con toda virulencia e graves danos só mitigados pola exemplar reacción de moitos veciños e veciñas que non fuxiron, que non se amedrentaron, que se auto-organizaron e puxeron en risco súa integridade física e pobres medios de extinción para que os incendios dese nefasto día non fosen a máis.

Finalmente, reclamamos, esiximos, pedimos e clamamos para que, a quen lle corresponda, asuma e faga asumir as responsabilidades penais, administrativas e políticas para quen tiña a obriga de defender a vida, a integridade física, as propiedades privadas, comunais e colectivas da cidadanía. Pedimos castigo para quen axuda aos pirómanos a destruír o país, ben coas súas políticas depredadoras, ben coa súa ineptitude. E toda a vergoña e o ostracismo público para quen utiliza a radiotelevisión pública (RTVE, RTVG) e os medios privados de intoxicación para o seu porco servizo. Nunca máis sistemática ocultación de información, silencios e mentiras interesadas. Nunca máis ineptos en cargos públicos.

¡¡LUMES NUNCA MÁIS!!

Dende o Clube Maúxo rexeitamos este deposito de entullo e lixo nas beiras do Castro de Chandebrito. Así como a utilización do mesmo como recheo para as pistas próximas.

Así mesmo apoiamos a asociación Chandebrito 1807 nos actos de defensa deste relevante patrimonio da parroquia e do seu  entorno.